Bozkır Topraklarından Elde Edilen Besin Maddeleri

Bozkır’da tarım ürünleri açısından büyük bir zenginlik ve çeşitlilik göze çarpmaktadır.

Yurt Ansiklopedisinde; “Şemseddin Sami, Kamûs ül-Âlam adlı eserinde Bozkır’dan bahsederken; tarım ürünleri, tahıllar, baklagiller, meyve ve sebzelerin her çeşidini ihtiva eder” demektedir.

Bozkır’ın coğrafi konumu; dağlık, taşlık ve engebeli bir saha üzerindedir. Ekilebilir ve dikilebilir arazilerin azlığına rağmen üretilen besin maddeleri çok çeşitlidir. Bu durum insanımızın; zor tabiat şartları ile mücadelesi, iyi tohumluk kullanması, buda­ma, aşılama, gübreleme, ilaçlama, sulama, nadaslama, zararlı ot ve haşarat ile iyi mücadele gibi zirai bilgileri tam ve zamanında uygulaması, ayrıca teknolojinin getirdiği imkânlardan faydalanma­yı bilmesi sayesinde olmuştur.

Cumhuriyetimizin ilk yıllarında ilçemizde, tütün ve haşhaş üretimi halkı­mızın yaygın uğraşlarından olmuştur. Son yıllarda ise halkımızın en önemli geçim kaynaklarının başında meyvecilik gelmektedir.

Çarşamba Çayı ile Gökdere Çayı’nın topraklarını suladığı Bozkır’da, genellikle çay kenarlarında halkımızın başlıca geçim kaynağını oluşturan sebze ve meyve bahçeleri uzanmaktadır. Suğla Gölü çevresinde, göl sularının çekilmesiyle Bozkır çiftçilerince nohut ekimi yapılmaktadır. İlçemizin arazi yapısı içinde tarla, bağ-bahçe, mera, taşlık ve ormanlık alanlar bulunmaktadır.

İlçemizin genel tarım arazisi içerisindeki meyve bahçelerinin yeri ve önemi oldukça büyüktür. Bunun yanında özellikle; Bozkır merkez, Çağ­layan, Dere, Sorkun, Dereiçi, Harmanpınar, Hisarlık, Sarıoğlan, Hamzalar ve Üçpınar Kasabalarımızın düzlük olan yerlerinde, Akçapınar, Ayvalca, Bağyurdu, Boyalı, Bozdam, Karacahisar, Karacaardıç, Kınık, Kozağaç, Kuşça, Hacılar, Işıklar, Sazlı, Ulupınar, Yazdamı ve Yolören Köylerimizin hafif en­gebeli alanlarında meyveciliğin yanı sıra kısmen tahıl üretimi de yapılmaktadır. İlçemizin dağlık kesimlerinde arıcılık ve bağcılık ziraati uygulanmaktadır.

Bozkır’da arıcılık hızla gelişip yaygınlaşmaktadır. Geçimini arıcılıkla sağlayan aileler kışın Antalya, Aydın ve Muğla yörele­rine gitmekte, ilkbaharda ilçemize dönmektedirler.

Bozkır’da son yıllarda bağcılıkta bir gerileme görülmektedir. Bunun sebebi ise, bağ hastalıklarıdır. Bunun için de gereken müdahaleler yetkililer tarafından yapılmaktadır. Dereiçi ve Söğüt Kasabaları arazilerinin bulunduğu yerlerde son yıllarda Antep fıstığı üretimine başlanmıştır. Bu arada ceviz ve zeytin ağaçları ile seracılık ve hayvancılıkla ilgili Devlet tarafından desteklenen çağdaş projeler son yıllarda uygulamaya konulmuştur. Bunlar ilçemiz için ümit verici gelişmelerdir.

Ekonomik anlamda imalat sektöründe Bozkır İlçesi’ne bağlı Dere ve Sorkun Kasabaları’ndaki tahin üretim fabrikaları hemen dikkat çekmektedir. İlçenin içinden geçen Çarşamba Çayı, Bozkır İlçesine 15 km. uzaklıktaki Sorkun ve 10 km. uzaklıktaki Dere Kasabaları’nın da içinden geçmektedir. Çarşamba Çayı üzerinde önceleri suyun kuvvetinden faydalanılarak yapılan su değirmenlerinde yıllar önce ilkel usullerle başlayan tahin üretimi, günümüzde modern bir şekilde el değmeden üretilmektedir. Tahinler Bozkır, Konya ve diğer illerde bulunan büyük alış veriş merkezlerinde, marketlerde ve bakkallarda alıcılarını beklemektedir. Sorkun Kasabası’nda Mehmet Çavuş ve Göktepe adlı iki, Dere Kasabası’nda Asım Çavuş, Kalaycıoğlu, Altundağ ve Güleroğlu adlı dört işletme olmak üzere, toplam altı tahin fabrikası ilçede mevcut durumdadır. Antalya İli Manavgat İlçesi’nden getirtilen susamların belirli işlemlerden geçtikten sonra tahin olarak imal edilip ambalajlanması Bozkır İlçesi ile Sorkun ve Dere Kasabaları’na ekonomik bir kazanç getirmiş durumdadır. Bozkır Tahini İstanbul, İzmir ve Ankara gibi illere özel olarak gönderilmekte olup, buralardaki Bozkırlılar ve Bozkırlı olmayan diğer vatandaşlarımız tarafından özellikle aranmaktadır.

Bu genel açıklamalardan sonra Bozkır topraklarından elde edi­len besin maddeleri alfabetik sıra ile aşağıda sunulmuştur:

A-a
Alıç
Armut
Arpa
Ayva

B-b
Badem (bayam)
Bakla
Bamya
Barbunya
Biber (sivri ve dolma biber olmak üzere)
Böğürtlen
Buğday

C-c - Ç-ç
Ceviz
Çavdar
Çilek

D-d
Dere otu
Domates
Dut

E-e
Elma (Amasya, Arap Kızı, Golden, Starking vb. türlerinde olmak üzere çok
yaygın bir şekilde yetiştirilir)
Erik

F-f
Fasulye

H-h

Havuç
Hıyar

I-ı – İ-i
Ispanak
Isırgan otu
İğde

K-k
Kabak
Karamık
Karnabahar
Kayısı
Kızılcık
Kiraz
Kiyniç Otu

L-l
Lahana

M-m
Marul
Maydanoz
Mercimek
Mısır

N-n
Nane
Nohut

P-p
Patates
Patlıcan
Pırasa

S-s – Ş-ş
Sarımsak
Semiz Otu
Soğan
Susam
Şalgam (Şalga)
Şeftali

T-t
Tere
Turp

U-ü
Üzüm

V-v,Y-y,Z-z:

Vişne
Yemlik

Bozkır’ın Bugünkü ve Gelecekteki Umudu Olarak Görülen Elma.

Bozkır topraklarında yetişen besin maddeleri dışında, Bozkır’ın toprak boyutu ile ilgili bir hususu da ayrıca belirtmek gereklidir.
Bozkır toprakları; “İç Anadolu’nun Vejetasyonu ve Ekolojisi” adlı kitapta ilmî olarak anlatılmıştır. Bu anlatım; Bozkır’a bağlı Karacaardıç köyünden olan merhum Prof. Dr. A. Rıza ÇETİKtarafından yapılmıştır.Ali Rıza ÇETİK’in kitabının meydana gelmesinde yine Bozkır İlçe Merkezi’nden olan Cennet Serpil SAYGI’nın da büyük katkıları bulunmuştur.Selçuk Üniversitesi’nin ilk kurucusu ve Rektörü olan merhum Prof. Dr. A. Rıza ÇETİK, bu kitabını yıllarca büyük bir dikkat ve titizlik içerisinde hazırlayarak kendi ifadesi ile bu eserine “Hayatımın Kitabı” demiştir.

Bozkır Üçpınar’da Bulunan Halk Arasında
Kocaardıç Adı Verilen Asırlık Ardıç Ağacı.