Bozkır Manileri

Mâni; Halk Şiiri’nde ekseriya dört mısradan meydana gelen, birinci, ikinci ve dördüncü mısraları kafiyeli nazım şekline verilen isimdir. Bütün ülkemizde olduğu gibi, Bozkır insanı konuşmalarında, sohbetlerinde ve çeşitli olaylar karşısında söz konusu mânileri kullandıkları görülmektedir.
Türk Halk Edebiyatı’nın önemli alanlarından olan Bozkır Mânileri’nden tespiti yapılabilen örnekler aşağıda sunulmuştur:

“Pencirede pul buldum.
Yârim evlenmiş duydum.
Evlenirse evlensiñ.
Ben üstünüñü buldum.

Alacası dikleme.
Golları ilikleme.
Bendeñ sana fayda yok.
Ayazlarda bekleme.

Harmaña guyu gazdım.
Yar okudu, beñ yazdım.
Yâr yanındañ gelirkeñ.
Düştüm de öleyazdım.

Bizim motur (motor) gırmızı,
Dolaşıyor Bozgır’ı,
Benim sevdiğim insan,
Bozgırımın yıldızı.”

“Bozgır’ın minaresi,
Yandadır eklemesi,
Dak bir nişan yüzüğü,
Golaydır beklemesi.

Ak tekeyi güderim,
Emmimgile giderim.
Emmim gızın virmezse,
Şu Bozgır’dan giderim.

Gamayı çaktım daşa (taşa),
Geliyor İsmet Paşa,
Orduñula Askerinle,
Atatürk binler yaşa.”

Araştırmalarımızda Bozkır İlçesi ile bağlı kasaba ve köylerinin manileştirilmiş hallerinin de tespiti yapılmış olup, bunlar aşağıda sunulmuştur:

“Asarlık yolları,
Sallanan gürgen dalları.
Kabrime mertek olsun.
Sevdiğimin kolları.

Aydınkışla uludur.
Bozkır’ın yoludur.
Şu zavallı yüreğim.
Sevda ile doludur.

Bozkır güzel ama,
Yolu yokuş olmasa,
Bozkır’ da durmam ben,
Yeşil gözlü yar olmasa.

Çağlayan’ın yolları,
Parke taştan döşeme.
Erkek isen sevdiğim,
Beni elden aldırma.

Dere’yi öğerler.
Yolda susam döverler.
Dere’li yiğitler.
Ölene dek severler.

Fart’ın yolu taşlık,
Fena şeydir sevdalık.
Sen çiçek, ben yaprağı.
Hangi dallarda açtık.

Kozağaç ıracık,
Yollarım var daracık.
Benim güzel yarim pek güzel.
Ağzı burnu ufacık.

Üçpınar’ın çamları,
Leylam giymiş alları.
Bana mehil görmemiş.
Allah’ın zalımları.”