Bozkır Halkı Arasında Yapılan Benzetmeler

Bozkır’da insanlarımızın günlük yaşantılarında kullandıkları konuşma dilleri öyle güzel öyle temizdir ki, dinleyenlerin bu konuşmaların bulunduğu yerden ayrılası gelmez. Özellikle; Cuma Pazar’ındaki alış-verişlerde, Kordon Boyu’ndaki çay kenarı sohbetlerinde, düğünlerde, derneklerde, köy odalarında ve ev sohbetlerinde bunlara kulak misafiri olunursa Türkçe’mizin, Bozkır Ağzı’na göre en güzel şekilde terennüm edildiğini duyarız, hissederiz.

Bozkır İnsanı; eşyalar, hayvanlar, bitkiler, nesneler ve hayatlarında karşılaştıkları her türlü unsurlara ait kendi özel gözlemleri ile hayat tecrübelerini birleştirince, bulundukları mevcut durumlarla ilgili olarak konuşma dillerini benzetmeler, benzerlik edatları ile süslemesini çok iyi bilirler. Bu durum adeta konuşmayı pekiştirmenin, sağlamlaştırmanın gizli bir yoludur. İşte benzetmeler, ülkemizde olduğu gibi Bozkır İnsanı’nın da konuşma dilinde sıkça kullandığı bir usuldür.
“Bozkır Halkı Arasında Yapılan Benzetmeler” olarak tespitini yapabildiğimiz söz gurupları mahalli ağzımıza göre aşağıda alfabetik bir düzende sunulmuştur:

A-a
-Alıcı guş gibi.
-Avdañ gelmiş tazı gibi solumak.
-Avare gibi dolaşmak.
-Ayaklı gaste (gazete) gibi.

B-b
-Balığıñ gavağa çıkması gibi.
-Bir çuval et gibi yığılmak.
-Bişmiş kelle gibi sırıtmak.
-Bülüç anası gibi bülüçleri toplamak.
-Bülüçlü tavuk gibi gurkuldamak.

C-c
-Canavar gibi olmak.
-Can alıcı gibi bakmak.
-Cehendem direği gibi diñelmek.

Ç-ç
-Çam yarması gibi herif olmak.
-Çöğür çalısı gibi takılmak.
-Çürük ceviz gibi tıngırdamak.

D-d
-Deliğañlı gibi gençleşmek.
-Deli goyuñ gibi siğirtmek.
-Dilenci boynu gibi, boynu galınlaşmak.
-Dipisi diñmiş göl gibi olmak.

E-e
-Eşek gibi añırmak.

F-f
-Fare gibi tıkırdamak.
-Fırıldak (topaç) gibi dönüp durmak.

G-g
-Gabak çiçeği gibi açılmak.
-Gafası gazañ gibi olmak.
-Gaplumgaba (Gaplumgaba=Kaplumbağa) gibi yürümek.
-Gasala gasala yörümek.
-Gavak gibi uzamak.
-Gebelek (Kelebek) gibi uçmak.
-Gelinlik gız gibi süzülmek.
-Gözleri fal daşı gibi açılmak.
-Gurbanlık goyun gibi gitmek.
-Gurk tavuk gibi gubarmak.
-Gurşun yemiş it gibi gebermek.
-Guyruğu yanık tazı gibi dolaşmak.

H-h
-Herif gibi olmak.
-Hırsız kedi gibi boynu galınlaşmak.

İ-i
-İlaç gibi gelmek.

J-j
-Jet gibi gitmek.

K-k
-Köpek gibi ulumak.
-Körük gibi solumak.

L-l
-Lâfları iğne gibi batmak.

M-m
-Mahkeme duvarı gibi surat etmek.(asmak)

N-n
-Nar gibi gızarmak.

Ö-ö
-Öküzün trene baktığı gibi bakmak.
-Öküz yalamış gibi olmak.

S-s
-Saman çöpü gibi savrulmak.
-Sırık gibi uzamış olmak.
-Sudan çıkmış balık gibi olmak.
-Suratı sirke satar gibi olmak.
-Süseğen öküz gibi bakmak.
-Süt dökmüş kedi gibi düşünmek.

Z-z
-Zebani gibi herif olmak.
-Zebella gibi adam olmak.
-Zengin galkışı gibi galkmak.
-Zürafa gibi uzamak.