Beddualar

Beddua; hayır dua’nın zıddı olup inkisar, ilenç ve kargıma kelimeleri ile eş anlamlı bir kelimedir.
İnsanoğlu karşılaştığı nesnelerin ve canlıların sebep olduğu, olumlu ve olumsuz olaylar karşısında heyecanlanıp, sevinebilen veya üzülebilen bir yapıya sahiptir. Başına gelen kendisi, ailesi, çevresi ve memleketi ile ilgili olumsuz olaylar karşısında sinirlenip, kızdığında ağzından hemen dökülüveren kötü temenniler duyulur. İşte bunlar, “beddua” dediğimiz ilenmeler, ilençler ve inkisarlardır. Bunlarla günlük hayatımızda hepimiz karşılaşır ve bu kötü temennileri duyarız, işitiriz.
Bozkır’da insanlarımızın bazı kötü olaylar karşısında, olaylara sebep olan nesne ve canlılar hakkında söylemiş olduğu beddualar; genelde toplumcu bir düşünüşün verdiği dışa vurma veya psikolojik yönden rahatlama ile ilgisi bulunmaktadır. Bu söylenenin dışında aşağıda tespiti yapılabilen beddualar okunduğunda; toplum düzenimiz, vatan, millet, bayrak ve devletimizin bu bedduaların dışında tutulduğu görülecektir.
Bozkır Mahalli ağzına göre, tespit edilebilen beddualarımız, alfabetik olarak aşağıda sunulmuştur:

A – a
Adıñ illere (ellere) galsıñ!
Adıñ sanıñ galmasıñ!
Afatlara oğrayasıca (uğrayasıca) (uğramayasıca)! (Uğramayasıca: Genellikle annelerin çocuklarına karşı sarf ettikleri beddua gibi görünen bu temenniler, aslında Bozkır Anneleri’nin çocuklarına karşı söyledikleri özlü ve gizli bir duadır, dualardır. Afatlara uğramayasıca örneğinde olduğu gibi anne bu sözü sarf ederken çocuğunun; afetlere, görünür görünmez kazalara, belâlara ve kötülüklere uğramasını istememektedir.)
Afadı semeñ yakın gele! (semen; Sersemlemek, akılsız duruma düşmek.)
Ahrete imansız gidesice!
Allah bir dert virsin de, hekimler derman bulmasıñ!
Allah bir’ iñi iki itmesin (etmesin)!
Allah bu dünyada yüzüñü gösterdi, bari öte dünyada göstermesin!
Allah oñdurmasıñ!
Allah yidirmesiñ!
Allah’ıñ gazabına uğra!
Allah’ındañ bul emi!
Al’ıñ üstüñe atıla!
Ardı yurdu soysuzlara kalsıñ!
Ardı yurdu ıssız kalsıñ!
Ay aydaş!
Ay eceller çarpasıca (çarpmayasıca)!
Ay meres!(meres; kötü yaratık anlamında söylenmiştir.)
B – b
Başıña benden böyük daş düşsün!
Başıña kum dipisi (tipisi) yağsıñ!
Başıña yıldırımlar düşe!
Beñden beter ol!
Bir memeden emdiğin iriñ, bir memeden emdiğin kan olsuñ!
Boyu devrilesice (devrilmeyesice)!
Boynu boğazı altında galasıca (kalmayasıca)!
C – c
Canavarlar yiyesice!
Canı çıkasıca (çıkmayasıca)!
Canın ceheñdeme (cehenneme ) getsiñ!
Ceheñdem kütüğü olasıca. (Cehendem direği olasıca.)
Cemiyette hatırıñ olmasıñ!
Cibiliyetsiz olasıñ!
(cibilliyetsiz; soysuz, nesepsiz manasında söylenmiştir.)
Ç – ç
Çatlayıp da, çat oklarına uğrayasıca!
Çektiğiñ damarlar gurusun!
Çeneñ çekilsiñ!
Çırası sönesice!
Çoluk çocuğun maskarası ol!
Çoluk çocuğuñda bulursun inşaallah!
D – d
Damıña baykuşlar tünesin!
Delik deşik olasıca!
Dermansız dertlere düşesiñ!
Devre dönek gelesiñ!
Dili tutulasıca!
Diziñ diziñ sürünesice!
Dumanıñ tütmesiñ!
E – e
Eceller deviresice, çarpasıca. (devirmeyesice, çarpmayasıca)!
Ecel oklarına oğra!
Ekmeğiñ davşañ, gendin tazı ol, goştur da yakalama inşaallah!
Ekmeğiñi itler, yakasını bitler yiyesice!
El ayak zulmüne oğrayasıca!
Elleriñ kırılsıñ!
Eliñ koluñ tutmaz inşaallah!
Emdiğiñ süt burnuñdan gelsiñ!
Eşiñ dostun galmasıñ!
Evi yurdu yanasıca!
Eviñ yurduñ silicilere galsın!
Eviñde baykuşlar ötesice!
Evladıñdan bul emi!
Evlat yüzü görmeyesice!
F – f
Fırıldak gibi dön dur inşaallah!
Fitil fitil burnuñdan gelesice!
G – g
Gabri gazılası!
Gahrolası!
Ganlar gusasın!
Gazancın zehir olsun!
Geberesice (gebermeyesice)!
Genç iken bükülesiñ!
Gıran giresice (girmeyesice)!
Gırk mezar dürt!
Gidişiñ ola, dönüşüñ olmaya!
Gittiği yirdeñ gelmeyesice!
Gözlerin kör olsuñ!
Gözü çıkasıca!
Gözüñ yollarda kala!
Gözüñe diziñe dursun!
Gülmeyesiñ de nahıl guruya galasın!
(nahıl; nasıl )
H – h
Halla halmayasıca!
Hayrını görmeyesice!
Hort hort hortlayasıca!
I – ı
Işıksız galasıñ!
İ– i
İki gözüñ kör olsun da sürüm sürüm sürünesin!
İki yakası bir araya gelmeyesice!
İnileyip geberesice!
K – k
Körolasıca!
M – m
Mevlam sevdikleriñden ayırsıñ!
Mındar (mundar) gidesice!
Muradıña irme (erme)!
N – n
Nikbetlere oğrayasıca!(nikbet; kötülükler, hastalıklar, mikroplar anlamında söylenmiştir.)
O – o
Ocağıñ sönsüñ!
Ocağıñda ot bitsiñ!
Od ocağı kör galasıca!
Olmaya gomaya irme (erme)!
S – s
Sabaha çıkmayasıca!
Sevdikleri ölesice!
Sırtıñ teneşire gelsiñ!
Ş – ş
Şeytan çarpsıñ!
Şeytanıñdan bulsuñ!
T – t
Tac’ ın telliğin galmasıñ!
(tellik; Erkeklerin başlarına giydiği takke)
Temeli ters dönesice!
U – u
Uzuñ hastalıklara oğrayasıca!
V – v
Vadeñ yakın ola!
Veremlere yakalanırsıñ inşaallah!
Y – y
Yamdınasıca !(Yalvarıp yakaran durumuna düşmek)
Yanağaranın yakmaca derdine oğra !(yanağara; onulmaz yara, çaresiz, devasız, şifasız hastalıklar ve dertler anlamındadır,)
Yirlerde sürünesice!
Yiğit arkası yirlere gelesice!
Yüzüñü şeytan görsüñ!
Z – z
Zıggımıñ (zıkkımın) kökünü, daşıñ pekini yiyesice!
Zift gazanlarıña düşesice!